Een slijmbeursontsteking, ook wel bursitis genoemd, is een veelvoorkomende aandoening die pijn, stijfheid en zwelling veroorzaakt in of rond de gewrichten. In het lichaam bevinden zich meer dan 150 slijmbeurzen – kleine met vocht gevulde zakjes die als kussens fungeren tussen botten, pezen en spieren. Ze zorgen ervoor dat structuren soepel over elkaar glijden. Wanneer een slijmbeurs geïrriteerd of ontstoken raakt, ontstaat pijn, warmte en een verminderde beweeglijkheid. Dit kan optreden in de schouder, heup, knie, elleboog, pols, duim of hiel.
In deze uitgebreide gids ontdek je alles over de oorzaken, symptomen en behandeling van slijmbeursontsteking, inclusief herstel, oefeningen en praktische tips om klachten te voorkomen.
Wat is een slijmbeursontsteking
Een slijmbeursontsteking is een ontstekingsreactie van het slijmvlies dat de slijmbeurs bekleedt. Deze zwelt op door overmatig vocht en ontstekingscellen, wat leidt tot pijn bij beweging en druk.
Hoe ontstaat een slijmbeursontsteking
De voornaamste oorzaak is overbelasting. Wanneer een gewricht herhaaldelijk wordt gebruikt zonder voldoende rust, ontstaat wrijving tussen pezen en botten. De slijmbeurs reageert daarop met ontsteking.
Een eenmalig trauma (zoals een val of stoot), een infectie of een reumatische aandoening kan hetzelfde effect hebben. Ook kan een hamstring blessure of verkeerde houding bijdragen aan verhoogde spanning op de pezen en slijmbeurzen.
Langdurig in dezelfde houding werken – bijvoorbeeld knielen of steunen op ellebogen – is een veelvoorkomende aanleiding. Ook sporters, schilders en kantoorwerkers lopen risico.
Risicofactoren
- Herhaalde belasting door werk of sport
- Onjuiste houding of slechte ergonomie
- Veroudering van gewrichten
- Systemische aandoeningen (zoals diabetes of jicht)
- Slecht schoeisel of te strakke kleding rond gewrichten
Slijmbeursontsteking per lichaamsdeel
Slijmbeursontsteking schouder
De subacromiale slijmbeurs bevindt zich tussen de schouderkop en de spieren van de rotator cuff.
Bij overbelasting, bijvoorbeeld door tillen of bovenhandse bewegingen, raakt deze slijmbeurs ontstoken.
Symptomen: stekende pijn bij het optillen van de arm, nachtelijke pijn, krachtsverlies en stijfheid.
Behandeling: rust, ijs, fysiotherapie en eventueel een injectie.
Herstel: een belangrijk onderdeel van herstel is het versterken van de schouderspieren om druk op de slijmbeurs te verminderen.
Het doel is jezelf een veilig gevoel geven tijdens beweging door spierkracht en stabiliteit te herstellen.
Slijmbeursontsteking heup
De trochantere slijmbeurs bevindt zich aan de buitenzijde van de heup, vlakbij het heupbot. Irritatie ontstaat vaak door langdurig zitten, verkeerd lopen of spierverkorting in de bilregio.
Symptomen: zeurende pijn aan de buitenkant van de heup, uitstraling naar het bovenbeen of bil, verergering bij liggen op de aangedane zijde.
Behandeling: rust, ijs, rekoefeningen, anti-inflammatoire medicatie of shockwavetherapie.
Herstel: bij chronische klachten wordt soms een injectie met corticosteroïden gegeven.
Slijmbeursontsteking knie
De knie bevat meerdere slijmbeurzen, waaronder de prepatellaire (voor de knieschijf) en infrapatellaire (onder de knieschijf).
Symptomen: zwelling aan de voorzijde van de knie, lokale warmte, pijn bij knielen of traplopen.
Behandeling: ontlasten, ijspakking, ontstekingsremmers en eventueel punctie van overtollig vocht.
Herstel: bij mensen met fysiek zwaar werk, zoals tegelzetters of vloerenleggers, komt deze vorm vaak voor.
Slijmbeursontsteking elleboog
De olecranon-slijmbeurs bevindt zich direct onder de huid aan de achterkant van de elleboog.
Symptomen: zichtbare zwelling, roodheid en pijn bij druk.
Behandeling: drukvermindering, elleboogbeschermer, rust, eventueel punctie of injectie.
Herstel: bij bacteriële infectie wordt antibiotica voorgeschreven.
Slijmbeursontsteking pols en duim
Door herhaalde kleine bewegingen – zoals typen of smartphonegebruik – kan irritatie ontstaan in de slijmbeurzen rond de pols en duim.
Symptomen: pijn, tintelingen en soms uitstraling naar hand of onderarm.
Behandeling: spalk, rust, fysiotherapie en ontstekingsremmers.
Herstel: een belangrijk onderdeel van revalidatie is het aanleren van een comfortabel en productief werkritme. Regelmatige pauzes, ergonomische ondersteuning en lichte mobiliserende oefeningen helpen overbelasting te voorkomen.
Slijmbeursontsteking hiel
De slijmbeurs tussen hielbeen en achillespees raakt soms ontstoken door druk van schoeisel of overbelasting bij hardlopen.
Symptomen: brandende pijn bij lopen of staan, vooral ’s ochtends.
Behandeling: gebruik een hielkussen, rust, fysiotherapie, aangepaste schoenen of een injectie.
Herstel: draag zachte, goed passende schoenen en vermijd langdurig staan tot de pijn verdwenen is. Regelmatige oefentherapie bevordert de doorbloeding en versnelt het genezingsproces.
Behandeling van slijmbeursontsteking
De meeste gevallen genezen zonder operatie. De focus ligt op het verminderen van ontsteking en het herstellen van beweeglijkheid.
Rust en ontlasting
Stop tijdelijk met belastende activiteiten. Gebruik eventueel krukken of steunbanden om druk te verlagen.
Langdurige bedrust is niet nodig, maar rustmomenten versnellen herstel.
Medicatie
Ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s) zoals ibuprofen verminderen zwelling en pijn.
Bij aanhoudende klachten kan de arts een corticosteroïdeninjectie aanbevelen, die de ontstekingsreactie lokaal onderdrukt.
Fysiotherapie
Een fysiotherapeut helpt met mobiliserende en versterkende oefeningen om herhaling te voorkomen. Beweging binnen de pijngrens bevordert de doorbloeding en genezing. De therapie richt zich op het verbeteren van houding, stabiliteit en spierkracht; zie ook effectieve behandelingen bij ontstekingsklachten voor aanvullende herstelmethoden en oefenprogramma’s die langdurige verlichting kunnen bieden.
Injectie
Een injectie met corticosteroïden of hyaluronzuur geeft vaak binnen enkele dagen verlichting.
Wordt de injectie te vaak toegepast, dan bestaat risico op peesverzwakking.
Operatie
Bij chronische bursitis of als een infectie niet reageert op medicatie, kan de slijmbeurs operatief worden verwijderd. Deze ingreep is zeldzaam en wordt alleen toegepast als alle andere behandelingen falen.
Herstel en prognose
De duur van herstel verschilt per persoon.
- Acute vorm: 2 – 6 weken.
- Chronische vorm: soms maanden.
Factoren die herstel beïnvloeden: leeftijd, fysieke conditie, type werk en naleving van therapie.
Een goede zorgverzekering kan helpen om behandelingen en fysiotherapiesessies gedeeltelijk of volledig vergoed te krijgen.
Factoren die herstel beïnvloeden
- Leeftijd en fysieke conditie
- Type werk of sportactiviteit
- Naleving van rust en therapie
- Aanwezigheid van andere aandoeningen zoals artrose
Het is belangrijk om na genezing rustig terug te keren naar normale belasting. Te snel hervatten kan leiden tot herhaling.
Oefeningen bij slijmbeursontsteking
Mobiliserende oefeningen
Zachte bewegingen zonder pijn bevorderen de circulatie. Denk aan pendelbewegingen van de arm of rustige heuprotaties.
Krachtopbouw
Wanneer de pijn afneemt, kunnen lichte krachtoefeningen beginnen.
Gerichte training van omliggende spieren vermindert druk op de slijmbeurs.
Rekken en houding
Regelmatig rekken van verkorte spieren helpt vooral bij heup- en schouderklachten.
Fysiotherapeuten adviseren een rechte houding en symmetrische bewegingen om nieuwe irritatie te voorkomen.
Preventie en dagelijkse tips
Vermijd overbelasting
Plan rustpauzes tijdens werk of sport. Herhaalde druk is de belangrijkste risicofactor.
Verbeter houding en ergonomie
Gebruik ergonomische stoelen, tiltechnieken en hulpmiddelen. Een rechte houding voorkomt compressie van gewrichten.
Warm-up en cooling-down
Vooral sporters moeten de spieren goed opwarmen en afkoelen om overbelasting te voorkomen.
Gebruik beschermende hulpmiddelen
Elleboog-, knie- of heupbeschermers zijn nuttig voor mensen met terugkerende klachten of fysiek werk.
Leven met een slijmbeursontsteking
Hoewel pijnlijk, is de aandoening in de meeste gevallen tijdelijk en goed behandelbaar.
Door een combinatie van rust, beweging en aanpassing van levensstijl kunnen de meeste patiënten volledig herstellen.
Wie eenmaal een slijmbeursontsteking heeft gehad, moet alert blijven op vroege signalen zoals lichte zwelling of stijfheid — snel reageren voorkomt herhaling.
Fysiotherapie op lange termijn
Regelmatige fysiotherapie voorkomt herhaling van klachten.
De focus ligt op spierbalans, mobiliteit en gewrichtsstabiliteit.
Sommige patiënten krijgen ook advies over houdingscorrectie of schoeisel.
Een actief herstelprogramma onder begeleiding van een professional vermindert de kans op chronische pijn aanzienlijk.
Laatste gedachten over herstel en preventie
Een slijmbeursontsteking vraagt tijd, discipline en inzicht in je eigen lichaam.
Door oorzaken te begrijpen, behandeling serieus te nemen en beweging geleidelijk op te bouwen, kan vrijwel iedereen volledig herstellen.
Met de juiste balans tussen rust en activiteit, gezonde voeding en bewust bewegen, kun je toekomstige klachten grotendeels voorkomen — en blijven genieten van een vrij, pijnloos bewegend lichaam.
Veelgestelde vragen
Wat is het verschil tussen slijmbeursontsteking en peesontsteking?
Een slijmbeursontsteking tast het kussentje tussen pees en bot aan, terwijl een peesontsteking in het peesweefsel zelf zit. Beide kunnen samen voorkomen en vergelijkbare pijn veroorzaken.
Hoe lang duurt het herstel van een slijmbeursontsteking?
Gemiddeld twee tot zes weken, afhankelijk van ernst en locatie. Bij chronische vormen of onvoldoende rust kan herstel enkele maanden duren.
Kan ik blijven werken met een slijmbeursontsteking?
Dat hangt af van het soort werk. Lichte kantooractiviteiten zijn vaak mogelijk, maar fysiek zwaar werk of herhaalde belasting moet tijdelijk vermeden worden.
Helpt een injectie altijd?
Een injectie biedt snelle pijnverlichting, maar is geen permanente oplossing. Als de oorzaak niet wordt aangepakt, kan de ontsteking terugkomen.
Wanneer moet ik naar de huisarts?
Bij toenemende zwelling, koorts, roodheid of hevige pijn moet je medische hulp zoeken. Dit kan wijzen op een infectieuze slijmbeursontsteking.
Kun je sporten met een slijmbeursontsteking?
Tijdens de acute fase niet. Na herstel kan je rustig opbouwen met hulp van een fysiotherapeut en aandacht voor warming-up en techniek.
Welke oefeningen zijn veilig bij slijmbeursontsteking?
Mobiliserende bewegingen binnen de pijngrens zijn veilig. Vermijd zware krachttraining of impactactiviteiten tot volledig herstel.
Is slijmbeursontsteking besmettelijk?
Nee, een niet-infectieuze slijmbeursontsteking is niet overdraagbaar. Alleen bij bacteriële infectie (zelden) is medische behandeling noodzakelijk.
